MAVİ LADİN
[Pıcea Pungens Hopsii]
Mavi ladin iğne yapraklılar arasında en prestijli olanıdır.
En büyük özelliği olan mavi rengi doğada bulunan tüm bitkiler arasından sıyrılarak öne geçmesini sağlamıştır.
Peyzaj uygulamalarının prensi sayılan mavi ladin Türkiye şartlarında doğal olarak yetişmemekle birlikte,
çoğunlukla ithal edilme yoluna gidilmektedir.
Mavi ladin toprak seçiciliği olmayan bir bitkidir ve topraklarımızda rahatlıkla yetişebilecek niteliktedir.
30 yıl ve üzerine maviliği ile dayanan picea pungens, 30-50 metreye ulaşan heybetiyle sizi bir ömür boyu büyülemeye hazırdır.
En zor ve en önemli yetiştiricilik aşılıma tekniği ile üretimdir ülkemizde halen aşılama istenilen kaliteye ve yeterliliğe gelmemiş olup aşılı fidanlar genellikle ithal edilme yoluna gidilmektedir. Aşılı mavi ladinleri tohumdan üretimden ayıran özelleği mavi rengini hiçbir koşulda kaybetmemesi rengindeki parlaklık ve ibrelerin iriliğidir.
Bir diğer üretim tekniği tohumdan üretimdir.Tohumdan üretilen mavi ladinin mavilik oranı %90’lara kadar çıkabilir.
Ancak tohum seçiciliğine dikkat edilmelidir, orijini belli ve üretici belgeli tohumlar kullanılmalıdır.
Mavi ladin kitlesel dikimden çok, tek veya grupsal uygulama olarak kullanılmaktadır.
Her ne kadar Türkiye iklimine ve topraklarına uyum sağlasa da mavi ladin’in rahatlıkla
gelişebilmesi için boylarının 0,8 m. ’den fazla olarak seçilip dikilmesi gereklidir.
Ladinler kırk kadar türü bulunan, herdemyeşil ağaç ve çalılardır.
Ladinler en geniş ve en önemli kozalaklı ağaç cinslerinden biridir.
Daha çok nemli serin ve yüksek kısımları severler.
Ülkemizde, Ege ve Akdeniz kıyılarımız hariç bütün bölgelerde rahatlıkla yetiştirilebilirler.
Pek çok türünün tek bir gövdesi vardır ve 30 m. yada daha fazla boylanabilirler.
Gruplar halinde rüzgar kesici olarak yada geniş alanlarda fon ağacı veya cazibe noktası olarak kullanmak mümkündür.
İyi süzülen ve nemli olmak kaydıyla pek çok toprağa uyum sağlarlar. Bodur türleri kaya bahçelerinde çok güzel olur.
Üretilmeleri; tohum ve aşı ile olur. Ladinler sık dallı ve düzgün görünümü ile dikkat çekerler.
Özellikle aşılı mavi ladinlerin iğne yaprakları fark edilecek derecede mavi-beyaz renklidir.
Peyzaj düzenlemelerinde rengi ile hemen fark edilebilir.
MAVİ LADİN ÖZELLİKLERİ
GENEL GÖRÜNÜM
Çoğunlukla 30 iyi yetişme yerlerinde 50 m ye kadar boylanabilen, dalları yatay yönde ilerleyen kalın dallı bir ağaçtır. Serbest büyüdüğünde konik tepeli piramidal bir ağaçtır. Çoğalrılması tohum veya aşı ile yapılır.
Park ve bahçelerde kullanılan en önemli kültür formları:
P. pungens cv "Compecta” – geniş tepeli
P. pungens cv "Globosa” – Küre biçiminde bodur çalı
P. pungens cv "Pendula” – Sarkık dallı
YAPRAK
İğne yapraklar 2-3 cm boyunda, dört köşeli, biraz kıvrık, uçları sivri ve batıcıdır. Yeşil, mavi-yeşil, gümüşi renklidir. Sürgünlerin her tarafına sıkı vaziyette fırça gibi dizilmişlerdir. Yapraklar çiğnendiğinde ekşimsi-acı tattadır.
GÖVDE
Kabuk önceleri ince, kül grisi veya kahverengi-gri, pullu, daha sonraları kabuk gri-esmer, kalın ve derin çatlaklıdır.
MEYVE / TOHUM / KOZALAK
Kozalaklar 8-10 cm uzunluğunda 3 cm çapındadır. Taze iken yeşilimsi olgunlaşınca saman sarısı rengindedir. Kozalak pulları kağıt gibi ince, kenarları dalgalı, uçları kertiklidir.
SÜRGÜN
Genç sürgünler kalın, çıplak, tomurcuklar konik yuvarlak, reçinesiz, tomurcuk pullarının uçları geriye doğru kıvrıktır.
MORFOLOJİK ÖZELLİKLERİ
Kabuk ince ve pulludur. Genç ağaçlarda taç konik, yaşlılarda silindiriktir. Sürgünler kalın, turuncu-kahverengi, genellikle pürüzsüzdür. İğne yapraklar 15-30 mm uzunlukta, kalın, soluk boz-yeşil veya parlak mavi, ucu sivridir ve altında tek bir stoma bandı yer alır. İğne yapraklar koparılınca kötü bir koku verir.
Kozalaklar sarkık, ince uzun, silindirik, 6-11 cm uzunlukta, kapalıyken 2 cm genişliğinde, açıkken ise 4 cm genişliğindedir. İnce bükülebilen kozalak pulları 20-24 mm uzunluğunda kenarları dalgalıdır. Kırmızımsı menekşe renkli kozalaklar 5-7 ay sonunda olgunlaşır. Tohumlar siyah, 3-4 mm uzunluğunda, ince uzun, tohum kanadı 10-13 mm olup donuk kahverengidir.
DAĞILIMI
Doğal olarak batı Kuzey Amerika’da, Utah ve Colorado ile Arizona ve New Meksiko’da bulunur. 1800-3000 m yüksekliğe kadar çıkar, bazı yerlerde Engelman ladini (Picea engelmanni) ile karışıklığa girer.
HABİTAT
Alpin kuşağının bir türü değildir. Genel olarak dağların vadi boyunca devam eden nemli düz topraklarında iyi bir büyüme gösterir, diğer yandan az yağmur alan yerlerde yavaş büyüme yapar. Mavi ladin diğer ladin türleriyle melez yapmaz, Engelman ladini ile nadiren melez yapar.
PEYZAJDA KULLANIMI
Mavi ladin, iğne yapraklı türler içerisinde en popüler olanıdır ve