Elma Arapkızı 130-150 cm Tüplü

Ekşi

Elma, ülkemizde uzun yıllardan beri yetiştiriciliği yapılan, üretim ve alan bakımından öteki ılıman iklim meyvelerinin başında gelen bir meyve türüdür. 

Türkiye’de elma üretimi yaklaşık 2,5 milyon ton civarında olup, dünyada ilk sıralarda yer almaktadır.

Elma ılıman, özellikle soğuk ılıman iklim bitkisidir. Akdeniz Bölgesinde 800 m.‘den yukarı yerlerde yetişir. Yüksek ışık yoğunluğu elmada çok iyi renk oluşumunu sağlar. 

Elma ağacı düşük sıcaklıkların olduğu sert kışlara dayanıklı olmasına rağmen , yüksek yaz sıcağından da hoşlanmaz. Çünkü yüksek sıcaklıkta da bitki gelişimi yavaşlar veya durur. 

Elma kış dinlenmesine ihtiyaç duyan meyve türü olup, soğuklama gereksinimi diğer meyvelere göre uzundur. 

Soğuğa dayanım, ilkbahar aylarına doğru azalır ve tomurcukların kabarma devresinde bitki soğuğa en duyarlı halini alır. Taç yaprak dökümünün hemen sonrasında, meyvelerin çok küçük olduğu dönem, elmada soğuğa en duyarlı olunan dönemdir. 

Yeterli soğuklama olmadığında ise çiçeklerin bir kısmı ölür, geriye kalan çiçeklerin açılması hem daha geç, hem de düzensiz olur. Böylece geç açan çiçekler döllenme yetersizliği nedeni ile dökülür, ayrıca yaprak gözleri sürmez ve ağaç çıplak kalır.

Soğuk ılıman iklimin en önemli meyve türü olan elma, kış soğuklarına son derece dayanıklıdır. Gövde ve ana dalları -35 °C hatta -40 °C ye, bir yaşlı dalları -20 °C ye kadar dayanabilir. Çiçek tomurcukları da kapalı durumda iken düşük sıcaklıklara dayanıklıdır. Ancak, erken ilkbaharda gelişmenin başlaması ile çiçek tomurcuklarının soğuğa karşı dayanımı hızla azalır. Tomurcuklar, açılmadan hemen önceki devrede -3.9 °C , açılmış halde -2.3 °C ve küçük meyveler -1.7 °C ye yarım saat süre ile dayanabilmektedirler. Olgun meyveler ise -2 °C, -3.5 °C de zarar görmektedir. Soğuklanma isteği +7 °C nin altında çeşitlere göre 200-1700 saattir.

-Tozlayıcı çeşitler diploid çeşitler arasından seçilmiş olmalıdır.

-Karşılıklı olarak birbirini tozlayacak çeşitler arasında melezlemede kısırlık bulunmamalıdır.

-Karşılıklı olarak birbirini tozlayacak olan çeşitlerde en yüksek meyve tutumunu sağlayacak olan kombinasyonlar tercih edilmelidir.

-Karşılıklı olarak birbirini tozlamak üzere seçilen çeşitlerin çiçek açma zamanları birbirine denk gelmelidir.

-Yeni kuruluşlarda çeşitlerin meyveye başlama yılları birbirine yakın olmalıdır.

-Periyodisite bakımından bir sakınca olmamalıdır.

-Tozlanmayı sağlamak için yeteri kadar arı sağlanmalıdır.

-Tesisler, tozlanma ve dolayısı île döllenme bakımından elverişli bir plana göre kurulmalıdır.

Serin ve nemli bölgelerde elmanın en tahripkar hastalıklarından biri, belki de birincisi karalekedir.

Karaleke hastalığının emareleri bütün elma üreticileri tarafından yakinen bilinir. Genellikle yaprakların üstünde zeytin yeşili, yağ lekesi biçiminde başlar, hastalık ilerledikçe siyahımsı ve kadifemsi bir görünüş kazanır. Meyveler üzerinde de aynı görünüş olur. Hastalığın şiddetli olduğu yıllarda meyvelerde % 60 a varan zarar yaparak onların Pazar değerini düşürür veya yok eder.

Elma çeşitlerinin bu hastalığa karşı dirençleri bölgelere ve yıllara göre değişiklik arz eder.

I- Sonbaharda yere düşen hastalıklı yapraklar müteakip yılın hastalık kaynağı olduğundan, toplanıp imha edilmelidirler.

II- Bilinçli bir ilaçlı mücadele için zirai mücadele uzmanlarının uyarılarının anında dikkate alınması gerekir. Bu imkan yoksa çiftçi şartlarında şöyle davranılmalıdır;

1.İlaçlama; yaprakların fare kulağı büyüklüğüne ulaştığı dönemde,

2.İlaçlama; pembe çiçek tomurcuğu döneminde yani çiçek gözlerinin kırmızı uçları görüldüğünde,

3.İlaçlama; çiçek taç yapraklarının % 70-80 inin döküldüğü devrede,

4.İlaçlama; meyvelerin fındık büyüklüğüne ulaştığı dönem,

5.ve diğer ilaçlamalar ise ekolojik şartlar hastalığın ilerlemesi için uygun giderse 10-12 şer gün ara ile havaların kurak, nemin azaldığı döneme kadar devam eder.

1.2.İlaçlamada % 1’lik bordo bulamacı veya % 50 hazır bakırlı preparatlar, 3. Ve diğer ilaçlamalarda ise yağış durumuna göre organik, sistemik veya yarı sistemik fungusitlerden birisi kullanılmalıdır.

Tahmin uyarı projesini uygulama alanına giren bahçe sahiplerinin Bitki Koruma Şube Müdürlüğü’nün uyarıları doğrultusunda mücadele yapmaları gerekir.

Standart çeşitlerimizden Golden Delicious küllemeye hassastır. Hastalık, ağaçların genç sürgünlerdeki yapraklarda beyaz un gibi bir tabakanın görülmesiyle kendini gösterir.

Mücadelesi:

Elma’da küllemeye yakalanmış kısımların tedavi edilmesi zordur. İlaçlamanın gayesi, ağacın diğer dal ve sürgünlerinin hastalığa yakalanmasını önlemektir. Geç kalındığında, hastalıklı kısımların kesilip yakılması, müteakiben ilaçlama yapılması tavsiye edilir.

İlaçlama zamanı ve şekli; 

1.İlaçlama: Pembe çiçek tomurcuğu devresinde,

2.İlaçlama: Çiçek taç yapraklarının % 60-70 inin döküldüğü bir devrede,

3.Ve müteakip ilaçlamalar: 2. İlaçlamadan sonra Mayıs ayı sonuna kadar birer hafta; müteakiben Haziran’ın 3. Haftasının sonuna kadar ise 10’ ar gün aralarla yapılmalıdır.

Küllemenin klasik ilacı kükürttür. Buna ilaveten uzmanlarca belirtilen diğer fungusitler kullanılmalıdır.

Mücadelede ayrıca toprak bakımı, gübreleme bilhassa potas çok önemlidir.

Diğer elma hastalıklarından bazıları ise şunlardır: 

- Monilya veya Mumyalaşma (Monilinia fructigena (Pers ) sacc.)

- Boğaz Çürümesi (Phytophtora cactorum)

Elma İç Kurdu (Cydia pomonella L.) 

Elma yetiştiricilerinin zararından en çok korktuğu problemlerden biride elma iç kurdudur.

Zararlı aslında küçük bir kelebek olup, sebep olduğu meyve dökümü, bu zararlının bıraktığı yumurtalardan çıkan larvaların (tırtılların) meyve içine girmeleri sonucu vuku bulur. Büyümüş meyvelerde dökülme nispeten azdır. Meyve üzerinde iç kurdunun açtığı bir delik ve etrafında pislikleri görülür. Meyve kesildiğinde, meyve içinde çekirdeğe kadar uzanan bir yeme yolu ve pislikler vardır. Ekseriye meyve içinde beyazdan et kırmızısına kadar renkte ve başı kahverengi olan kurt(larva) bulunur.

Kurtlu olan bu elmaların ekonomik değeri yoktur.

En iyi ilaçlama zamanı ilk kelebek çıkışı tespit edildikten takriben iki hafta sonra veya çiçekten 4-5 hafta sonradır. Pratik olarak mücadele zamanı, çiçek taç yapraklarının dökümünden sonra, meyvelerin fındık büyüklüğünü aldığında başlar ve ilaçlama 15-20 gün ara ile hasada 25-30 gün kalana kadar tekrarlanır.

İlaçlamada tavsiye olunan bir insektisit (zehir) kullanılır.

Tokat yöresinde, iç kurduna karşı yapılan tahmin ve uyarı çalışmalarına göre zararlıya karşı 3 ilaçlama yeterli olmaktadır. Elma iç kurdu mücadelesinde esas, yumurtadan çıkan larvaları meyve içine girmeden öldürmektir. Zararlı Tokat’ta 2 döl vermekte, 1. Döle karşı 20 gün ara ile 2 ilaçlama, 2. Döle karşıda 1 ilaçlama yeterli olmaktadır.

Elma Ağ Kurdu (Yponomeuta malinellus Zell.):

İlkbaharda (Nisan sonu Haziran’ ın ilk yarısına kadar) büyük, sık veya ekseriya birkaç yaprağı kaplayan, üzerinde tırtıllar bulunan ağlar görülür. İleri durumlarda iskeleti kalmış yapraklar görmek mümkündür. Kuvvetli bir tırtıl akımıyla bütün ağaçların ipek gibi parlayan ağlarla kaplandığına rastlanır. Oldukça obur olan tırtıllar, kısa bir zaman zarfında ağacın yapraklarını yiyerek onu kel haline getirirler.

Fare kulağı devresinde dikkatli ve tazyikli püskürtme ile yeni çıkmış tırtıllar ölür. Ancak eğer ağlar meydana gelmişse, ilacı çok tazyikle püskürtmelidir ki ağlar delinip, ilaç ağın içine girebilsin.

Elma Pamuklu Biti (Eriosoma lanigerum (Hausm.) : 

Yeni sürgün, dal ve gövdelerde beyaza benzer yumak şeklinde görünüşleriyle ortaya çıkarlar. Bu pamuklu beyaz tabakanın altında koyu kırmızı renkte çok sayıda pamuklu bit vardır. Parmakla basılırsa içerden kırmızı bir su çıkar. Pamuklu bit emerek zarar yapar. Emgi yerlerinde kansere benzer şişlikler, yara ve urlar meydana getirirler. Sonuçta ağaçlar zayıf düşüp, kuruyabilirler.

Elma yetiştiricilerinin çok yakınen tanıdığı, buna rağmen mücadelesinde genellikle geç kaldıkları zararlılardan biriside kırmızı örümceklerdir.

Bunların pek çok türleri vardır. Kırmızı örümceklerin beslenmeleri sonucu yapraklardaki klorofilin en az % 35 i kaybolur ve yapraklar kahverengi bronz veya sarıya döner. Ağaçta fotosentez, su dengesi ve besin maddesinin kaybolması sonucu, ağaç zayıflar. Daha ileri safhada yapraklar dökülür, ağaç adeta çıplaklaşır ve sürgün gelişmesi durur.

Yapraklar ilkbahardan itibaren lüp ile kontrol edilerek, yaprak başına ortalama ikiden fazla kırmızı örümcek görülünce çiçek taç yapraklarının tamamen dökülmesinden sonra ilaçlamaya başlanır. 15 gün sonra 2. ilaçlama yoğun olursa 3. ilaçlama yapılır.

Genellikle Temmuz veya Ağustos’ta kırmızı örümceğin farkına varılmasından dolayı (yaprak renginin değişiminden) geç kalınmıştır ve ilacın etkisi % 99 olsa bile sağ kalanların adedi her ağaçta yekün teşkil ettiği için kısa zamanda ilaçlamayı gerektirecek kadar çoğalı verirler.

Bir orta boy elma (100 gr) 50 kaloridir.

Su 85.6 gr, protein 0.2 gr, yağ 0.3 gr, şeker

10 gr, lif 2 gr, potasyum 127 mğr, fosfor

13 mgr, magnezyum 8 mgr, kalsiyum 7

mgr, kükürt 4 mgr, sodyum 2 mgr bulunur.

Ayrıca A, B1, B2, PP, B5, B6, C, E vitamin-

leriyle çinko, iyot, kobalt, klor, silisyum ve çe-

şitli organik asitler mevcuttur.

Meyvelerin sultanı diye bilinen elma bir-

çok derde deva olduğu gibi, kalbe de çok iyi

gelir. Çünkü elma kandaki kolesterol oranını

düşürür. Dalağın kan yapmasını sağlar. Çalı-

şırken devamlı olarak oturanlara, şişmanlara,

kanı fazla koyu olanlara elma son derece

faydalıdır.

Demir, C vitamini ile birleştiğinde organiz-

ma tarafından mümkün olduğunca iyi şe-

kilde emilir. Elmada her ikisi de olduğundan

demir eksikliğine bağlı kansızlıkta faydalıdır.

Elma, şeker hastalarının ve kan şekerinin

yükselmesini istemeyen kişilerin tercih etme-

si gereken ilk meyvedir. Meyve şekeri (frük-

toz) ihtiva ettiği için kan şekerini yükseltmez.

Elma tansiyonu da düşürür. Yine elma-

nın güzel kokusu sayesinde sinirler gevşer,

insan rahatlar ve böylece tansiyon da düşer.

Elma kandaki şekeri geçici olarak yük-

selttiği için ve pektinler mideye doygunluk

verdiğinden kendimizivtok hissederiz. Eğer

diyet yapıyorsak, bol bol elma yememizde

fayda var. Böylece hem kilo vermiş, hem de

sağlıklı kalmış oluruz. Kısacası zayıflamak için

mükemmel bir meyvedir.

Bol taze meyve, özellikle elma yemekle akciğer kapasitesi artıyor. Hergün bir elma yiyenlerin

hiç elma yemeyenlerden daha fazla nefes

verebildiklerini gösterdi. Yani daha sağlıklı ol-

mak içn elma yemek gerekli.

Elma sindirimi kolay, bol C vitamini ihti-

va eden (özellikk kabuğuyla yenildiğinde) ve

şeker hastalarına bile tavsiye edilen düşük

kalorili bir meyvedir.

İngiltere'deki Milli Kanser ve tıp Araştır-

ma Merkezi'nin her gün elma yeme alışkan-

lığı olan 2 bin kişiyi kapsayan ve 77 yıl süren

araştırması elmanın (yanı sıra taze meyve-

nin) önemli faydasını gözler önüne serdi.

British Medical Journal adlı tıp dergisin-

de yayınlanan araştırma sonuçlarına göre

hergün başta elma olmak üzere taze meyve

yeme alışkanlığı olanlarda inme (felç) riski

böyle bir alışkanlığı bulunmayanlara oranla

yüzde 32 az.

Her gün bir elma yemek ayrıca KALP KRİZİ 

RİSKİNİ yüzde 24 oranında düşürmektedir.

Elma ayrıca yüksek tansiyon, adele ağrı

ları, böbrek taşlarına karşı birebir. İdrar yolla-

rını açıyor, gastrit ve ülsere de iyi geliyor.

Yemeklerden sonra yenen elma, çoğu

zaman diş fırçalamak gibi etki yapar. Çünkü

elma çiğnenirken dişlerin arası çok iyi bir şe-

kilde temizlenir.

Yatmadan önce yenirse dişlerin beyaz

kalmasını sağlaması yanında yatıştırıcı etki-

sinden dolayı uykuyu kolaylaştırır, baş ağrısı-

na iyi gelir.

İçindeki C vitamini ve pektin her derde

devadır. Kolesterolü düşürür, sindirim siste-

mini düzenler, idrar yollarındaki problemlere

yardımcı olur.

Elma kürü yapmakla gut, böbrek, mesane 

hastalıkları ve hemoroitte şifa elde edilir.

1-Sabahları hiçbir şey yemeden evvel el-

ma yendiğinde kanı temizler ve toksinleri at-

mayı sağlar.

2- Isırarak ve kabuğuyla yenirse dişleri

temizler ve diş etlerini güçlendirir.

3- Uykudan önce yenirse rahatlatır ve

kolay uyumayı sağlar.

4- Yeşil, hafif ekşi olanları mide bulantı-

larını önler.

5- Gastritten kaynaklanan yanmaları ha-

fifletir.

6 Kabuğuyla pişirildiğinde bağırsakları

çalıştırır ve yumuşatır.

7-Bal ekleyerek pişirildiğinde enerji verir.

8- Ortasına biraz marmelat ekleyip fırın-

da pişirildiğinde, özellikle rejim yapanların

tatlı yeme arzusunu giderir.

- İçinde bulunan mineral tuzlar sayesin-

de idrar sökücü ve kanı temizleyici özelliği

vardır. Ayrıca ürik asite ve romatizmalara

karşı güçlendiricidir.

-Vitaminler ve mineral tuzlar aynı za-

manda enerji ve tazelik verir.

-A vitamininin varlığı solunum yollarını,

sinir sistemini, kan damarlarını ve cildi sağlıklı

tutar.

-Organik asitler sayesinde hem midenin

çalışma düzeni hızlanır, hem de gastrite kar-

şı mücadele verilir.

- İçindeki kükürt ve tanin sayesinde de-

zenfektandır ve bakterilere karşı korur.

- Sindirimi kolaylaştırdığı gibi kalbi de Güçlendirir.